Deprecated: mb_convert_encoding(): Handling HTML entities via mbstring is deprecated; use htmlspecialchars, htmlentities, or mb_encode_numericentity/mb_decode_numericentity instead in /home/techmmne/public_html/lisutimes.com/wp-content/plugins/fb-instant-articles/vendor/facebook/facebook-instant-articles-sdk-php/src/Facebook/InstantArticles/Transformer/Transformer.php on line 249

Deprecated: mb_convert_encoding(): Handling HTML entities via mbstring is deprecated; use htmlspecialchars, htmlentities, or mb_encode_numericentity/mb_decode_numericentity instead in /home/techmmne/public_html/lisutimes.com/wp-content/plugins/fb-instant-articles/vendor/facebook/facebook-instant-articles-sdk-php/src/Facebook/InstantArticles/Transformer/Transformer.php on line 249

Deprecated: Creation of dynamic property Facebook\InstantArticles\AMP\AMPHeader::$headerBar is deprecated in /home/techmmne/public_html/lisutimes.com/wp-content/plugins/fb-instant-articles/vendor/facebook/facebook-instant-articles-sdk-extensions-in-php/src/Facebook/InstantArticles/AMP/AMPHeader.php on line 51
ꓗꓹ ꓛꓲ ꓟ ꓦꓲ ꓘꓴ ꓐꓱ ꓶ ꓙ ꓗꓴ ꓠꓲꓹ ꓐꓯ ꓘꓶꓽ

Interview

ꓗꓹ ꓛꓲ ꓟ ꓦꓲ ꓘꓴ ꓐꓱ ꓶ ꓙ ꓗꓴ ꓠꓲꓹ ꓐꓯ ꓘꓶꓽ

By TheLisuTimes

January 15, 2021

Lisu/Unicode/Zawgyi

ꓓꓰ-ꓟꓽ ꓟꓵꓽ ꓖꓶ-ꓡꓶꓽ ꓘꓹ ꓗꓪ ꓦꓵ ꓔ ꓢꓴ ꓕꓲ ꓣꓳ ꓐꓰ꓾ ꓛ-ꓖꓳꓽ ꓟꓵꓽ ꓡꓲꓽ-ꓟꓸ-ꓛꓬꓸ ꓘꓹ ꓗꓪ ꓦꓵ ꓔꓸ ꓢꓴ ꓕꓲ ꓣꓳ ꓠꓬ꓾ 1961 ꓘꓳꓼ 1 ꓦ 15 ꓠꓬꓲ ꓕꓯ ꓡꓯꓼ ꓒꓯꓹ ꓝꓸ ꓗꓷꓳ= ꓠꓬꓲꓸ ꓠꓬꓲ ꓠꓬ꓾ ꓬꓲꓸ ꓪ ꓠꓬꓲꓽ ꓫꓵꓸ ꓢꓴ ꓐꓱ ꓶ ꓶꓼ ꓙꓳ ꓟ ꓡꓯ ꓒꓯꓹ ꓝꓸ ꓦꓬꓼ ꓠꓬꓲ ꓠꓬ (60) ꓘꓳꓼ ꓐꓲ ꓟ ꓕꓲ ꓠꓬꓲ ꓥ ꓡꓳ=

ꓟꓶ ꓦ ꓞꓯꓼ ꓟ ꓦꓬꓼ ꓠꓬꓲ꓾ ꓟꓶ ꓞ ꓞ ꓟ ꓦꓬꓼ ꓠꓬꓲ ꓮ ꓙꓵ ꓗꓳꓸ ꓡꓳꓹ ꓡ ꓢꓲ꓾ (60) ꓘꓳꓼ ꓐꓲ ꓟ ꓕꓱ ꓕꓲ ꓠꓬꓲ ꓗꓪ ꓟꓳ-ꓐꓲ ꓗꓪ ꓶꓼ ꓙꓳ ꓟ ꓡꓯ ꓒꓯꓹ ꓝꓸ ꓦꓬꓼ ꓠꓬꓲ ꓚꓲꓸ ꓟꓶ ꓓꓴ ꓕꓲ ꓟ ꓬꓰ ꓗꓷꓳ=

“1961 ꓘꓳꓼ ꓥꓪ ꓠꓴ ꓡꓯ ꓒꓯꓹ ꓝꓸ ꓟ ꓖꓳ ꓕꓲ ꓦꓬꓼ ꓠꓬꓲ ꓗꓪ ꓠꓬ꓾ ꓮ ꓟꓶ ꓡꓯ ꓒꓯꓹ ꓝꓸ ꓑꓮꓲ ꓡꓰ ꓐꓰ ꓢꓲꓹ ꓪꓰ ꓡꓳ ꓪꓰ ꓐꓲ ꓫꓴꓽ ꓓꓴ ꓡꓲꓸ ꓟꓽ ꓙꓳ= ꓐꓯ ꓞꓲꓽ ꓖꓶ ꓣꓳ ꓮ ꓡꓲ ꓖꓪ ꓔꓸ ꓖꓳ ꓡꓲ ꓔꓲꓸ ꓥꓳ= ꓠꓶꓽ ꓧꓪ ꓔꓯ ꓖꓶꓽ ꓜꓽ ꓖꓶꓽ ꓓꓳ ꓓꓴ ꓙ ꓖꓶꓽ ꓔꓬ ꓟ ꓗꓪ ꓐꓰ ꓓꓳ ꓡ ꓢꓲ꓾ ꓪ ꓘꓴ ꓦꓲ ꓗꓪ ꓟꓸ ꓒ ꓡꓰ ꓡꓯ ꓒꓯꓹ ꓝꓸ ꓢꓲꓸ ꓶꓼ ꓥꓳ ꓙꓱꓽ ꓖꓶ ꓡ ꓡꓳ= ꓥꓪ ꓠꓴ ꓔꓯ ꓡꓯ ꓒꓯꓹ ꓝꓸ ꓖꓶ ꓢꓴ ꓠꓬ ꓟꓸ ꓒ ꓪ-ꓬꓯꓼ-ꓫ ꓥꓳ” ꓐꓰ ꓟꓸ ꓒ ꓟꓯꓼ-ꓮ-ꓢꓯꓸ ꓡꓰ ꓐꓯ ꓡꓳ=

ꓢꓲ ꓡꓲꓹ ꓗꓹ ꓛꓲ ꓟ ꓦꓲ ꓘꓴ ꓒꓬꓱꓼ ꓡ ꓠꓹ ꓟ ꓮ ꓫꓵ ꓟ ꓣꓱꓽ ꓬꓯꓼ ꓡ ꓐꓰ ꓠꓻ ꓠꓬꓲ ꓗꓷ ꓠꓬ꓾ ” 60 ꓘꓳꓼ ꓟ ꓠꓯꓸꓼ ꓗꓪ ꓠꓲꓹ ꓟ ꓗꓶ ꓓꓴ꓾ ꓠꓲꓹ ꓟ ꓠꓻ ꓡꓰ ꓗꓪ ꓛꓲ ꓢꓰꓼ ꓡꓯ ꓘꓳ ꓓꓴ ꓕꓲ ꓫꓵꓽ ꓖꓶ ꓟꓽ ꓙꓳ= ꓫꓸ ꓟ ꓦꓬꓼ ꓠꓬꓲ ꓗꓪ ꓠꓬꓲꓽ ꓣꓳ ꓡꓱꓸꓼ ꓪ ꓘꓴ ꓢꓲ ꓗꓳꓸ ꓡꓳꓹ ꓡ ꓪ= ꓮ ꓟꓶ ꓠꓬ ꓤ (2) ꓣꓳ꓾ ꓤ ꓟꓶꓼ (4) ꓣꓳ꓾ ꓡꓲ ꓑ ꓡꓲꓸ ꓟ (22) ꓣꓳ ꓐꓰ ꓡꓲꓸ ꓒꓲꓽ (6) ꓣꓳ ꓙꓳ ꓪ” ꓐꓰ ꓒꓳꓹ ꓖꓶ ꓡ ꓡꓳ=

ꓤ ꓑꓸ ꓤꓼ ꓡꓰ ꓐꓯ ꓟ ꓐꓯ ꓘꓶꓽ ꓠꓬ ꓔꓱꓹ ꓚꓵ ꓡꓳ ꓐꓯ ꓟ ꓢꓷꓸ ꓡꓰ ꓓꓴ ꓠꓬ꓾ ꓟꓽ ꓙ ꓖꓶ ꓖꓶ ꓕꓲ ꓕꓷꓹ ꓤꓼ ꓠꓻ ꓠꓬꓲ ꓘꓶꓽ ꓔꓯ ꓟꓸ ꓟ ꓧꓶ-ꓟ-ꓦꓬꓼ ꓡꓰ ꓡꓯꓽ ꓔꓯꓽ ꓘꓶꓽ ꓗꓪ ꓐꓰ ꓢꓷꓸ ꓪ ꓓ ꓡꓳ= “ꓥ ꓮ ꓘꓶꓸ ꓠꓲꓹ ꓢꓲꓼ ꓟꓴ ꓢꓱ ꓐꓯ ꓬꓲ ꓠꓽ ꓪ ꓢꓯ ꓡꓲꓹ ꓥꓳꓽ ꓢꓲꓸ ꓕꓱ ꓡ ꓕꓽ ꓠꓲꓹ ꓢꓲꓼ ꓟꓽ ꓙꓲ ꓥꓳ ꓢꓯꓸ” ꓐꓯ ꓡꓳ=

အိမ်ထောင်မင်္ဂလာသက် နှစ် (၆၀) ပြည့်လျှို့ဝှက်ချက် …

ဂီလီရွာ၊ ဒီမာတောင်ပေါ်သားတစ်ဦး နဲ့ လီမားချဲရွာ၊ ချာကော်ဒေသ တောင်ပေါ်သူ တစ်ယောက် ထန်ဂါးဆိုတဲ့ရွာကလေး မှာတွေ့ဆုံခဲ့ကြပြီး ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁၅ ရက်နေ့မှာ မင်္ဂလာဆောင်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဒီနေ့ဆိုရင် မင်္ဂလာနှစ် (၆၀) ပြည့်မြောက်ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

မိုးအုပ်သောနေ့၊ မိုးရွာသောနေ့တွေ၊ နေသာသောနေ့တွေကို ခံစားဖြတ်သန်းခဲ့ကြပြီနောက် နှစ် (၆၀) ပြည့်မှာ သူတို့ရဲ့ မင်္ဂလာပွဲအထိမ်းအမှတ်ကို မှော်ဘီခြံမှာ ကြိုတင်သတိမပေးဘဲ လုပ်ဖြစ်ပါတယ်။

“အဲ့ဒီတုန်းက ကနေ့ မင်္ဂလာပွဲတွေလို ပန်းတွေစီခြယ်ထားတာ မရှိပါဘူး။ အဝတ်အစားလဲ နေ့စဉ်ဝတ်နေကျအတိုင်းပဲ။ ဧည့်ခံပွဲပြင်ဆင်နေရင်းနဲ့ပဲ ဘုရားကျောင်းကို သွားကြပြီး သင်းအုပ်ဆီမှာ လက်တင်ဆုတောင်းခံခဲ့ကြတာပါပဲ။ ကျွန်တော်တို့ကို လက်ထပ်ပေးခဲ့သူက ဆရာဦးဝါရဲ့ရှာ ဖြစ်ပါတယ်။” လို့ ဆရာဦးမဲ့ဆဲက ပြန်ပြောင်းအောက်မေ့ ပြောပြပါတယ်။

အိမ်ထောင်မှာ ငြိမ်းချမ်းဖို့ ဘယ်အရာတွေက အဓိက ကျခဲ့တယ်လို့ ထင်ပါသလဲလို့ အင်တာဗျူး မေးမြန်းရာမှာတော့ ” နှစ် (၆၀) အတွင်း ကြိတ်မနိုင်ခဲမရ ရန်ဖြစ်တာတွေ တစ်ခုမရှိခဲ့ဘူး။ နှစ်ဘက်မိဘ၊ ဆွေမျိုးတွေအားလုံးနဲ့လဲ ရန်မဖြစ်ခဲ့ဖူးဘူး။ အခက်ခဲဆုံးနေ့တွေမှာ နှစ်ယောက် အတူဆုတောင်းပြီး ရုန်းကန်ခဲ့ကြပါတယ်။ အခုတော့ သား (၂) ယောက်၊ သမီး (၄) ယောက်၊ မြေး (၂၂) ယောက်၊ မြစ် (၆) ယောက် ရှိနေပါပြီ။ ကျွန်တော်တို့ကလဲ အသက် ၇၀၊ ၈၀ ကျော်လာပါပြီ။”

ယောကျ်ားစကား ဟုတ်မှန်ကြောင်းကိုလဲ ကြိုတင်ဇာတ်တိုက်ထားခြင်း မရှိတဲ့ အင်တာဗျူးကို ဒေါ်ဟီမာဟဲ့ရဲ့ဖြေဆိုပုံ စကားက သက်သေထူလိုက်ပါတယ်။ “ကျွန်မ စိတ်ဆိုးရင် သူက ဟာသပဲ လုပ်ပစ်လိုက်တာကြောင့် သိပ်ပြီး စိတ်ဆိုးလို့ မရခဲ့ဘူးလေ”

အိမ္ေထာင္မဂၤလာသက္ ႏွစ္ (၆၀) ျပည့္လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္

ဂီလီ႐ြာ၊ ဒီမာေတာင္ေပၚသားတစ္ဦး နဲ႔ လီမားခ်ဲ႐ြာ၊ ခ်ာေကာ္ေဒသ ေတာင္ေပၚသူ တစ္ေယာက္ ထန္ဂါးဆိုတဲ့႐ြာကေလး မွာေတြ႕ဆုံခဲ့ၾကၿပီး ၁၉၆၁ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ ၁၅ ရက္ေန႔မွာ မဂၤလာေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီေန႔ဆိုရင္ မဂၤလာႏွစ္ (၆၀) ျပည့္ေျမာက္ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

မိုးအုပ္ေသာေန႔၊ မိုး႐ြာေသာေန႔ေတြ၊ ေနသာေသာေန႔ေတြကို ခံစားျဖတ္သန္းခဲ့ၾကၿပီေနာက္ ႏွစ္ (၆၀) ျပည့္မွာ သူတို႔ရဲ႕ မဂၤလာပြဲအထိမ္းအမွတ္ကို ေမွာ္ဘီၿခံမွာ ႀကိဳတင္သတိမေပးဘဲ လုပ္ျဖစ္ပါတယ္။“အဲ့ဒီတုန္းက ကေန႔ မဂၤလာပြဲေတြလို ပန္းေတြစီျခယ္ထားတာ မရွိပါဘူး။ အဝတ္အစားလဲ ေန႔စဥ္ဝတ္ေနက်အတိုင္းပဲ။ ဧည့္ခံပြဲျပင္ဆင္ေနရင္းနဲ႔ပဲ ဘုရားေက်ာင္းကို သြားၾကၿပီး သင္းအုပ္ဆီမွာ လက္တင္ဆုေတာင္းခံခဲ့ၾကတာပါပဲ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို လက္ထပ္ေပးခဲ့သူက ဆရာဦးဝါရဲ႕ရွာ ျဖစ္ပါတယ္။” လို႔ ဆရာဦးမဲ့ဆဲက ျပန္ေျပာင္းေအာက္ေမ့ ေျပာျပပါတယ္။

အိမ္ေထာင္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းဖို႔ ဘယ္အရာေတြက အဓိက က်ခဲ့တယ္လို႔ ထင္ပါသလဲလို႔ အင္တာဗ်ဴး ေမးျမန္းရာမွာေတာ့” ႏွစ္ (၆၀) အတြင္း ႀကိတ္မႏိုင္ခဲမရ ရန္ျဖစ္တာေတြ တစ္ခုမရွိခဲ့ဘူး။ ႏွစ္ဘက္မိဘ၊ ေဆြမ်ိဳးေတြအားလုံးနဲ႔လဲ ရန္မျဖစ္ခဲ့ဖူးဘူး။ အခက္ခဲဆုံးေန႔ေတြမွာ ႏွစ္ေယာက္ အတူဆုေတာင္းၿပီး ႐ုန္းကန္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အခုေတာ့ သား (၂) ေယာက္၊ သမီး (၄) ေယာက္၊ ေျမး (၂၂) ေယာက္၊ ျမစ္ (၆) ေယာက္ ရွိေနပါၿပီ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကလဲ အသက္ ၇၀၊ ၈၀ ေက်ာ္လာပါၿပီ။”

ေယာက်္ားစကား ဟုတ္မွန္ေၾကာင္းကိုလဲ ႀကိဳတင္ဇာတ္တိုက္ထားျခင္း မရွိတဲ့ အင္တာဗ်ဴးကို ေဒၚဟီမာဟဲ့ရဲ႕ေျဖဆိုပုံ စကားက သက္ေသထူလိုက္ပါတယ္။ “ကြၽန္မ စိတ္ဆိုးရင္ သူက ဟာသပဲ လုပ္ပစ္လိုက္တာေၾကာင့္ သိပ္ၿပီး စိတ္ဆိုးလို႔ မရခဲ့ဘူးေလ”